154 rocznica wybuchu powstania styczniowego

24.01.2017

22 stycznia 1863 roku rozpoczęło się powstanie styczniowe, największy zryw narodowo-wyzwoleńczy przeciwko rosyjskiemu zaborcy. Było największym polskim powstaniem narodowym. Trwało do jesieni 1864 roku, a utworzone "państwo podziemne" funkcjonowało jeszcze w 1865 roku.

Obejmowało swym zasięgiem Królestwo Polskie, Litwę i Białoruś, w mniejszym stopniu Ukrainę. Spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej. Miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców.

Powstanie styczniowe było najdłużej trwającym powstaniem polskim, wspomaganym przez Polaków ze wszystkich zaborów. Wg szacunków zginęło w nim ok.30 tys. powstańców, ok. 38 tys. zostało zesłanych na Sybir. Społeczeństwo polskie poniosło wielkie straty moralne, materialne i ludnościowe. Powstanie styczniowe kończyło okres polskich powstań narodowych doby porozbiorowej. Dzięki swej sile przyczyniło się do uwłaszczenia chłopów na warunkach korzystniejszych niż w pozostałych zaborach, co przyspieszyło postęp gospodarczy i społeczny.

Powstanie stanowiło przełomowy moment w tworzeniu się nowoczesnego państwa polskiego. Polacy wykazali gotowość do poświęceń oraz umiejętności do stworzenia sprawnego aparatu państwowego. Skończył się okres ujarzmiania Polaków ich własnymi rękami. Walka stała się okazją do zamanifestowania idei "za naszą i waszą wolność".

Powstanie styczniowe pozostawiło trwały ślad w literaturze i sztuce polskiej. Umocniło polską świadomość narodową i wywarło wpływ na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń Polaków.

UMiG